Chè bưởi là một trong những món tráng miệng truyền thống của Việt Nam, nổi tiếng bởi hương vị thanh mát, ngọt dịu và đặc biệt là miếng cùi bưởi giòn sần sật đặc trưng. Trong vô vàn cách nấu chè bưởi khô khác nhau, việc chế biến tại nhà từ cùi bưởi khô đang ngày càng được ưa chuộng bởi sự tiện lợi và khả năng bảo quản nguyên liệu. Bài viết này của amthucdocdao.com
sẽ đi sâu vào từng bước, chia sẻ những bí quyết để bạn có thể tự tay làm ra nồi chè bưởi khô sánh mịn, thơm ngon, với cùi bưởi giòn tan, không hề bị đắng.
Giới Thiệu Chung về Chè Bưởi Khô và Lợi Ích Của Cùi Bưởi Khô
Chè bưởi là món ăn vặt đã gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ người Việt. Từ những gánh hàng rong đến mâm cỗ gia đình, hương vị ngọt ngào của đậu xanh quyện cùng vị béo ngậy của nước cốt dừa và độ giòn dai của cùi bưởi đã tạo nên một sức hấp dẫn khó cưỡng. Mặc dù cùi bưởi tươi mang lại trải nghiệm độc đáo, nhưng việc sơ chế tốn nhiều thời gian và công sức để loại bỏ hoàn toàn vị đắng. Đây chính là lý do cùi bưởi khô ra đời, trở thành giải pháp tối ưu cho những ai yêu thích món chè này mà không có nhiều thời gian.
Cùi bưởi khô không chỉ giúp tiết kiệm đáng kể thời gian sơ chế mà còn mang lại độ giòn đồng nhất và ổn định hơn. Quá trình làm khô giúp cùi bưởi loại bỏ phần lớn nước và các hợp chất gây đắng, đồng thời tạo ra cấu trúc xốp đặc trưng, dễ dàng hấp thụ đường và bột năng trong quá trình chế biến. Khi được ngâm nở và xử lý đúng cách, cùi bưởi khô sẽ cho ra thành phẩm giòn, trong, không đắng, là yếu tố then chốt tạo nên một nồi chè bưởi hoàn hảo.
Chuẩn Bị Nguyên Liệu Cho Món Chè Bưởi Khô Hoàn Hảo
Để có được nồi chè bưởi sánh mịn, chuẩn vị, việc chuẩn bị nguyên liệu kỹ lưỡng là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Dưới đây là danh sách các nguyên liệu cần thiết, cùng với những lưu ý để bạn lựa chọn và đo lường chính xác:
- Cùi bưởi khô: 15g. Đây là linh hồn của món chè. Chọn loại cùi bưởi khô có màu trắng ngà, không bị mốc hay có mùi lạ.
- Đậu xanh đã xát vỏ: 50g. Đậu xanh là nguyên liệu tạo độ béo và hương thơm đặc trưng cho chè. Nên chọn đậu xanh hạt đều, màu vàng tươi, không bị sâu mọt.
- Đường thốt nốt: 1 viên (khoảng 100g). Đường thốt nốt sẽ giúp chè có màu sắc đẹp mắt và vị ngọt thanh, thơm dịu đặc trưng. Nếu không có, có thể thay bằng đường phèn hoặc đường trắng nhưng hương vị sẽ khác biệt một chút.
- Đường kính: 100g. Dùng để ướp cùi bưởi, giúp cùi thấm ngọt và tăng độ giòn.
- Bột năng: 50g (để áo cùi bưởi) và 30g (để nấu chè). Bột năng là yếu tố quyết định độ giòn của cùi bưởi và độ sánh của nước chè. Đảm bảo bột năng mịn, không vón cục.
- Bột cốt dừa: 25g. Pha nước cốt dừa rưới lên chè khi ăn, tạo độ béo ngậy hấp dẫn. Có thể dùng cốt dừa tươi hoặc đóng hộp nếu muốn hương vị đậm đà hơn.
- Nước lọc: Khoảng 2-2.5 lít cho toàn bộ quá trình.
Việc chuẩn bị đầy đủ và đúng định lượng các nguyên liệu là chìa khóa để đảm bảo hương vị và kết cấu của món chè đạt chuẩn, giúp quá trình thực hiện cách nấu chè bưởi khô của bạn diễn ra suôn sẻ.
Hình ảnh minh họa các nguyên liệu cơ bản để thực hiện cách nấu chè bưởi khô.
Hướng Dẫn Sơ Chế Nguyên Liệu Chè Bưởi Khô Chi Tiết
Sơ chế nguyên liệu là bước nền tảng quyết định chất lượng cuối cùng của món chè bưởi. Đặc biệt với cùi bưởi khô và đậu xanh, cần có những kỹ thuật riêng biệt để đảm bảo chúng đạt độ ngon tối ưu.
1. Sơ Chế Cùi Bưởi Khô: Khử Đắng và Tái Tạo Độ Giòn
Cùi bưởi khô cần được ngâm nở và xử lý cẩn thận để loại bỏ hoàn toàn vị đắng và đạt được độ giòn mong muốn.
- Ngâm cùi bưởi: Đổ khoảng 1.5 lít nước ấm vào bát lớn và cho 15g cùi bưởi khô vào ngâm. Thời gian ngâm tối thiểu là 12 tiếng hoặc qua đêm. Việc ngâm đủ thời gian giúp cùi bưởi nở đều, mềm mại trở lại và dễ dàng loại bỏ vị đắng hơn. Nước ấm sẽ đẩy nhanh quá trình hydrat hóa so với nước lạnh. Đảm bảo lượng nước ngập hoàn toàn cùi bưởi để chúng có thể nở tối đa.
- Rửa sạch cùi bưởi: Sau khi ngâm, cùi bưởi sẽ nở to và mềm. Vớt cùi ra, rửa lại dưới vòi nước sạch khoảng 1-2 lần để loại bỏ bụi bẩn và một phần tinh dầu còn sót lại. Lưu ý quan trọng: Không nên vắt quá mạnh tay để tránh làm nát cùi bưởi và giữ lại lượng nước cần thiết bên trong, giúp cùi bưởi giữ được độ ẩm tự nhiên.
- Ướp đường cho cùi bưởi: Cho cùi bưởi đã rửa sạch vào một bát lớn, đổ 100g đường kính vào và trộn đều. Để cùi bưởi ngấm đường trong khoảng 1 tiếng. Quá trình ướp đường này không chỉ giúp cùi bưởi có vị ngọt mà còn góp phần vào cơ chế thẩm thấu, kéo bớt lượng nước còn lại trong cùi ra ngoài, từ đó giúp cùi bưởi giòn hơn sau khi nấu. Đường sẽ tạo thành một lớp bảo vệ bên ngoài, giúp cùi bưởi không bị nát trong quá trình luộc.
Cùi bưởi khô sau khi ngâm và rửa sạch, sẵn sàng cho bước ướp đường trong quá trình thực hiện cách nấu chè bưởi khô.
2. Sơ Chế Đậu Xanh: Đảm Bảo Hạt Đậu Nở Mềm, Không Nát
Đậu xanh là nguyên liệu tạo độ bùi, thơm và làm đẹp cho món chè. Sơ chế đúng cách sẽ giúp đậu xanh mềm mà không bị nát.
- Ngâm đậu xanh: Đậu xanh đã xát vỏ cần được ngâm trong nước ấm khoảng 1 tiếng. Việc ngâm giúp đậu xanh mềm nhanh hơn khi hấp, đồng thời loại bỏ các tạp chất còn sót lại. Đảm bảo nước ngập đậu xanh hoàn toàn.
- Rửa sạch và để ráo: Sau khi ngâm, rửa đậu xanh lại với nước sạch khoảng 2 lần cho đến khi nước trong. Vớt ra rổ để ráo hoàn toàn. Bước này rất quan trọng để khi hấp, đậu không bị úng nước và giữ được hạt nguyên vẹn.
Hình ảnh đậu xanh đang được ngâm nở đều, đảm bảo hạt đậu mềm mại cho cách nấu chè bưởi khô.
Các Bước Chế Biến Chè Bưởi Khô Chi Tiết
Sau khi đã sơ chế kỹ lưỡng, chúng ta sẽ bắt tay vào các bước chế biến chính để tạo ra món chè bưởi thơm ngon. Mỗi bước đều có vai trò quan trọng và cần được thực hiện cẩn thận.
Bước 1: Xử Lý Cùi Bưởi Sau Khi Ướp Đường
Để cùi bưởi đạt độ giòn và thấm ngọt tối đa, không thể bỏ qua bước này.
- Đảo cùi bưởi trên bếp: Cho cùi bưởi đã ướp đường vào chảo, đun với lửa nhỏ. Đảo đều tay cho đến khi đường tan hoàn toàn và nước đường trong chảo gần cạn hết thì tắt bếp. Mục đích của việc này là giúp đường thấm sâu vào cùi bưởi, tạo lớp đường kết tinh bên trong, giúp cùi bưởi giòn lâu hơn và tăng cường hương vị ngọt ngào. Tránh đun quá lâu làm đường cháy hoặc cùi bưởi bị dai.
Cùi bưởi đang được ướp đường và xào nhẹ, là bí quyết quan trọng cho cách nấu chè bưởi khô giòn ngon.
Bước 2: Hấp Chín Đậu Xanh
Đậu xanh cần được hấp chín tới, giữ nguyên hạt để món chè đẹp mắt và có độ bùi vừa phải.
- Hấp đậu xanh: Cho đậu xanh đã ráo nước vào nồi hấp. Hấp trong khoảng 30-45 phút. Sau 30 phút, bạn nên kiểm tra đậu bằng cách dùng tay bóp thử vài hạt. Đậu chín là khi hạt mềm nhưng vẫn giữ nguyên hình dạng, không bị nát.
- Lưu ý: Không nên đảo đậu xanh nhiều trong quá trình hấp và tránh hấp quá lâu vì sẽ làm hạt đậu bị nát, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và kết cấu của chè. Để đậu xanh nguội bớt sau khi hấp.
Hấp chín đậu xanh vừa tới, giữ nguyên hạt, là yếu tố thẩm mỹ và hương vị cho cách nấu chè bưởi khô.
Bước 3: Áo Bột Năng và Luộc Cùi Bưởi
Đây là bước quyết định độ giòn sần sật đặc trưng của cùi bưởi.
- Áo bột năng cho cùi bưởi: Lấy 50g bột năng đã chuẩn bị. Chia bột thành 3 phần bằng nhau. Cho một phần bột vào bát cùi bưởi và đảo đều nhẹ nhàng để bột bám đều quanh từng miếng cùi. Lặp lại tương tự với hai phần bột còn lại. Mục đích là tạo một lớp áo bột năng đều, khô ráo, giúp cùi bưởi không bị dính vào nhau và tạo độ giòn sau khi luộc.
- Luộc cùi bưởi: Đun sôi khoảng 600ml nước trong một nồi lớn. Khi nước đã sôi thật già, nhẹ nhàng đổ cùi bưởi đã áo bột vào nồi. Dùng đũa đảo liên tục và nhẹ nhàng để các miếng cùi không bị dính vào nhau và chín đều. Cùi bưởi chín là khi các miếng cùi chuyển sang màu trong vắt.
- Ngâm cùi bưởi trong nước lạnh: Ngay khi cùi bưởi chín và trong vắt, vớt nhanh ra một bát nước lạnh có đá (hoặc nước lọc nguội). Ngâm cùi trong khoảng 15-20 phút. Bước này được gọi là “sốc nhiệt”, giúp cùi bưởi giữ được độ giòn, dai và không bị dính vào nhau.
Hình ảnh cùi bưởi đã áo bột năng và đang được luộc chín, tạo nên độ giòn đặc trưng cho cách nấu chè bưởi khô.
Bước 4: Nấu Chè Bưởi Chính Thức
Đây là giai đoạn kết hợp các nguyên liệu để tạo ra nồi chè sánh mịn, thơm ngon.
- Nấu nước đường thốt nốt: Đun 600ml nước với viên đường thốt nốt đã chuẩn bị. Đun nhỏ lửa và khuấy đều cho đến khi đường tan hoàn toàn. Nước đường sẽ có màu vàng nâu đẹp mắt và hương thơm đặc trưng của thốt nốt.
- Tạo độ sánh cho chè: Hòa tan 30g bột năng còn lại với 30ml nước lọc trong một bát sạch. Khi nước đường thốt nốt sôi lăn tăn, từ từ đổ bát nước bột năng này vào nồi, đồng thời khuấy đều và nhanh tay để bột không bị vón cục. Tiếp tục khuấy cho đến khi hỗn hợp nước đường sánh lại theo độ đặc mong muốn.
- Trộn cùi bưởi và đậu xanh: Khi nước chè đã đạt độ sánh cần thiết, tắt bếp. Nhanh tay đổ cùi bưởi đã luộc và đậu xanh đã hấp chín vào nồi, đảo đều nhẹ nhàng. Lưu ý: Chỉ đảo nhanh và nhẹ tay một vài lần để các nguyên liệu hòa quyện, tránh đảo quá nhiều sẽ làm cùi bưởi hoặc đậu xanh bị nát, hoặc khiến chè dễ bị vữa (chảy nước) sau khi nguội.
- Để nồi chè nguội hoàn toàn trước khi cho vào hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.
Nồi chè bưởi khô đang được nấu, với cùi bưởi và đậu xanh hòa quyện trong nước đường sánh mịn, hoàn thành cách nấu chè bưởi khô.
Bước 5: Pha Nước Cốt Dừa Thơm Ngậy
Nước cốt dừa là một phần không thể thiếu để tăng thêm hương vị béo ngậy và hấp dẫn cho món chè bưởi.
- Pha bột cốt dừa: Cho 25g bột cốt dừa vào bát, thêm khoảng 80ml nước lọc ấm. Dùng muỗng hoặc phới đánh đều cho đến khi bột cốt dừa tan hoàn toàn và tạo thành hỗn hợp sánh mịn, không còn lợn cợn. Độ sánh của nước cốt dừa có thể điều chỉnh bằng cách thêm hoặc bớt nước tùy theo sở thích cá nhân.
- Bảo quản: Giữ nước cốt dừa trong tủ lạnh để dùng dần. Khi ăn, chỉ cần cho một thìa nhỏ nước cốt dừa lên bát chè để tăng thêm hương vị. Bạn cũng có thể rang thêm một ít đậu phộng giã dập hoặc dừa sợi để rắc lên trên, tạo thêm mùi thơm và độ giòn thú vị.
Bí Quyết và Lưu Ý Để Có Món Chè Bưởi Khô Hoàn Hảo (E-E-A-T)
Để cách nấu chè bưởi khô của bạn thành công mỹ mãn, hãy ghi nhớ những bí quyết và lưu ý quan trọng sau:
1. Bí Quyết Khử Đắng Cùi Bưởi Tuyệt Đối
Mặc dù cùi bưởi khô đã được xử lý một phần, nhưng đôi khi vẫn còn chút vị đắng tiềm ẩn.
- Ngâm và rửa kỹ: Luôn đảm bảo ngâm cùi bưởi đủ 12 tiếng và rửa lại nhiều lần với nước sạch.
- Ướp đường và xào nhẹ: Bước ướp đường và đảo cùi trên bếp là cực kỳ quan trọng. Đường không chỉ làm ngọt mà còn giúp kéo các hợp chất gây đắng ra ngoài thông qua quá trình thẩm thấu.
- Thay thế phèn chua (tùy chọn): Với cùi bưởi tươi, phèn chua thường được dùng để khử đắng và làm giòn. Đối với cùi bưởi khô, nếu vẫn lo lắng về vị đắng, bạn có thể ngâm cùi đã nở trong nước muối loãng (1 thìa cà phê muối/1 lít nước) khoảng 15 phút, sau đó rửa sạch lại trước khi ướp đường. Tuy nhiên, với cùi bưởi khô chất lượng tốt, việc ngâm nước ấm và ướp đường thường đã đủ hiệu quả.
2. Đảm Bảo Cùi Bưởi Luôn Giòn Sần Sật
Độ giòn là điểm nhấn của món chè bưởi.
- Áo bột năng đều tay: Đảm bảo mỗi miếng cùi bưởi được bao phủ một lớp bột năng mỏng và đều, không bị vón cục. Lớp bột này sẽ tạo thành vỏ giòn bên ngoài khi luộc.
- Luộc nhanh và vớt ngay: Luộc cùi bưởi trong nước sôi già và vớt ra ngay khi chúng chuyển màu trong vắt. Luộc quá lâu sẽ làm cùi bị mềm và mất độ giòn.
- Sốc nhiệt bằng nước đá: Bước ngâm cùi bưởi vào nước đá lạnh là bắt buộc để “khóa” độ giòn của cùi bưởi, ngăn cùi bị mềm nhão. Ngâm khoảng 15-20 phút là đủ.
3. Nước Chè Sánh Mịn, Không Bị Vữa
- Tỷ lệ bột năng và nước: Đảm bảo tỷ lệ bột năng pha với nước là vừa đủ để tạo độ sánh mong muốn. Nếu cho quá nhiều bột, chè sẽ quá đặc; nếu quá ít, chè sẽ loãng.
- Khuấy đều khi đổ bột: Luôn đổ từ từ nước bột năng vào nồi chè đang sôi và khuấy liên tục để tránh bột bị vón cục.
- Không đảo quá nhiều sau khi trộn: Sau khi cho cùi bưởi và đậu xanh vào, chỉ đảo nhẹ nhàng vài lần để trộn đều. Đảo quá mạnh hoặc quá lâu khi chè còn nóng có thể làm đứt gãy cấu trúc bột năng, khiến chè bị vữa (chảy nước) sau khi nguội. Đây là một lỗi phổ biến khi thực hiện cách nấu chè bưởi khô.
4. Bảo Quản Chè Bưởi Đúng Cách
- Để nguội hoàn toàn: Luôn để chè nguội hoàn toàn trước khi cho vào hộp kín và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.
- Thời gian bảo quản: Chè bưởi có thể bảo quản trong tủ lạnh từ 2-3 ngày. Tuy nhiên, ngon nhất là ăn trong ngày đầu tiên. Để lâu hơn, cùi bưởi có thể hơi “sượng” hoặc mất đi độ giòn tối ưu.
- Tách riêng cốt dừa: Nên bảo quản nước cốt dừa riêng và chỉ rưới lên khi ăn để giữ được hương vị tươi ngon và tránh bị hỏng sớm.
Thưởng Thức và Biến Tấu Món Chè Bưởi Khô
Chè bưởi có thể thưởng thức theo nhiều cách tùy thuộc vào sở thích cá nhân và thời tiết.
- Ăn nóng: Vào những ngày se lạnh, một bát chè bưởi ấm nóng sẽ mang lại cảm giác dễ chịu, ngọt ngào.
- Ăn lạnh: Đây là cách phổ biến nhất. Chè bưởi đã được làm lạnh hoặc ăn kèm với đá bào sẽ giúp giải nhiệt, mang lại cảm giác sảng khoái, đặc biệt vào mùa hè.
Để tăng thêm hương vị và trải nghiệm, bạn có thể biến tấu món chè bưởi bằng cách:
- Thêm trân châu: Một vài viên trân châu dai dai sẽ làm món chè thêm phong phú về kết cấu.
- Thêm hạt é/hạt chia: Những loại hạt này không chỉ giúp chè thêm đẹp mắt mà còn bổ sung chất xơ, tốt cho sức khỏe.
- Rắc đậu phộng rang hoặc dừa khô: Tạo thêm mùi thơm và độ bùi bùi, giòn giòn khi ăn.
- Điều chỉnh độ ngọt: Tùy theo khẩu vị, bạn có thể tăng hoặc giảm lượng đường trong quá trình nấu chè.
- Sử dụng nước cốt dừa tươi: Nếu có thời gian, tự làm nước cốt dừa tươi sẽ mang lại hương vị béo ngậy và thơm ngon vượt trội so với bột cốt dừa.
Với những bí quyết này, bạn không chỉ biết cách nấu chè bưởi khô mà còn có thể tự tin biến tấu và sáng tạo để có món chè bưởi chuẩn vị, làm hài lòng cả những thực khách khó tính nhất.
Khắc Phục Các Lỗi Thường Gặp Khi Nấu Chè Bưởi Khô
Việc nấu chè bưởi đôi khi có thể gặp một số vấn đề nhỏ. Dưới đây là cách khắc phục những lỗi thường gặp, giúp bạn hoàn thiện kỹ năng của mình.
1. Cùi Bưởi Bị Đắng Hoặc Không Giòn
- Cùi bưởi bị đắng:
- Nguyên nhân: Có thể do cùi bưởi khô chất lượng không tốt, ngâm chưa đủ thời gian, hoặc chưa rửa sạch kỹ các tinh dầu gây đắng.
- Khắc phục: Đảm bảo ngâm đủ 12 tiếng. Sau khi ngâm, rửa thật kỹ dưới vòi nước chảy, có thể bóp nhẹ cùi bưởi trong nước nhiều lần (nhưng không vắt kiệt) để loại bỏ tinh dầu. Nếu vẫn còn đắng, ngâm thêm 15 phút trong nước muối loãng trước khi ướp đường.
- Cùi bưởi không giòn:
- Nguyên nhân: Áo bột năng không đều, luộc quá lâu, hoặc không ngâm nước lạnh.
- Khắc phục: Khi áo bột năng, hãy đảm bảo từng miếng cùi được phủ đều một lớp bột mỏng. Luộc cùi trong nước sôi già, chỉ đến khi trong suốt rồi vớt ra ngay. Quan trọng nhất là ngâm vào nước đá lạnh khoảng 15-20 phút để cùi bưởi được “sốc nhiệt”, giúp cố định độ giòn.
2. Chè Bị Loãng Hoặc Quá Đặc
- Chè bị loãng:
- Nguyên nhân: Thiếu bột năng hoặc tỷ lệ bột năng/nước không đúng.
- Khắc phục: Nếu chè quá loãng sau khi nấu, bạn có thể hòa thêm một ít bột năng với nước lạnh (khoảng 1-2 thìa cà phê bột năng với 2-3 thìa nước), sau đó đổ từ từ vào nồi chè đang sôi, khuấy đều cho đến khi đạt độ sánh mong muốn.
- Chè bị quá đặc:
- Nguyên nhân: Cho quá nhiều bột năng.
- Khắc phục: Thêm một chút nước sôi vào nồi chè và khuấy đều cho đến khi chè đạt độ sánh vừa ý. Đun lại nồi chè trên lửa nhỏ một lát để nước và bột hòa quyện.
3. Đậu Xanh Bị Nát
- Nguyên nhân: Ngâm đậu quá lâu, hấp quá chín, hoặc đảo quá mạnh tay khi trộn vào chè.
- Khắc phục: Chỉ ngâm đậu xanh khoảng 1 tiếng. Hấp đậu vừa chín tới, hạt mềm nhưng còn nguyên vẹn (kiểm tra sau 30 phút). Khi trộn đậu vào chè, tắt bếp và đảo nhẹ nhàng, nhanh chóng.
4. Chè Bị Vữa (Chảy Nước)
- Nguyên nhân: Có thể do đảo chè quá nhiều khi còn nóng, hoặc bảo quản không đúng cách.
- Khắc phục: Sau khi trộn cùi bưởi và đậu xanh vào, chỉ đảo vài lần cho đều, không nên đảo mạnh hoặc lâu. Để chè nguội hoàn toàn trước khi cho vào tủ lạnh. Đảm bảo hộp đựng chè kín để tránh vi khuẩn và không khí làm hỏng chè.
Bằng cách nắm rõ những lỗi thường gặp và cách nấu chè bưởi khô hoàn hảo, bạn sẽ tự tin hơn trong việc chế biến món chè bưởi thơm ngon, chuẩn vị ngay tại gian bếp của mình. Thành công sẽ đến từ sự tỉ mỉ và kinh nghiệm tích lũy qua từng lần thực hiện.
Kết Luận
Nấu chè bưởi khô tại nhà không chỉ là một trải nghiệm ẩm thực thú vị mà còn là cách để bạn tự tay tạo ra món tráng miệng truyền thống đầy hấp dẫn. Với những hướng dẫn chi tiết về cách nấu chè bưởi khô, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu kỹ lưỡng, sơ chế cùi bưởi và đậu xanh công phu, cho đến các bước nấu chè và pha nước cốt dừa chuẩn vị, hy vọng bạn đã có đủ kiến thức và tự tin để bắt tay vào thực hiện. Hãy kiên nhẫn áp dụng những bí quyết được chia sẻ để có được nồi chè bưởi giòn ngon, sánh mịn, thơm lừng mùi bưởi và cốt dừa béo ngậy, làm hài lòng cả gia đình và bạn bè.