Cách Nấu Bún Đậu Chay Đậm Đà, Chuẩn Vị Tại Nhà

Cách nấu bún đậu chay không chỉ là một món ăn ngon miệng mà còn mang đến trải nghiệm ẩm thực thanh đạm, giàu dinh dưỡng, phù hợp cho những ai yêu thích lối sống lành mạnh hoặc muốn thay đổi khẩu vị. Món ăn này là sự kết hợp tinh tế giữa những miếng đậu hũ chiên vàng giòn, bún tươi mềm mại, và các loại rau sống thanh mát, tất cả hòa quyện cùng nước chấm đặc trưng. Dù là người ăn chay trường hay chỉ đơn giản là muốn thưởng thức một bữa ăn nhẹ nhàng, bún đậu chay chắc chắn sẽ làm hài lòng vị giác của bạn.

Nguồn Gốc và Ý Nghĩa Của Bún Đậu Chay

Bún đậu mắm tôm từ lâu đã trở thành nét đặc trưng của ẩm thực đường phố Hà Nội, nổi tiếng với sự phong phú của các nguyên liệu và hương vị đậm đà khó quên. Khi xu hướng ăn chay ngày càng phổ biến, phiên bản chay của món ăn này đã ra đời, giữ lại tinh túy của bún đậu truyền thống nhưng thay thế hoàn toàn các thành phần từ động vật bằng những nguyên liệu thực vật tươi ngon, lành tính. Bún đậu chay không chỉ là một món ăn, mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo trong ẩm thực chay, chứng minh rằng những món ăn thanh đạm vẫn có thể vô cùng hấp dẫn và đầy đủ hương vị. Nó phản ánh một lối sống cân bằng, hòa hợp với thiên nhiên, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Chuẩn Bị Nguyên Liệu Cho Món Bún Đậu Chay Hoàn Hảo

Để có được một mẹt bún đậu chay đúng điệu, việc chuẩn bị nguyên liệu kỹ lưỡng là bước quan trọng đầu tiên. Các thành phần chính bao gồm bún tươi, đậu hũ, và rau sống, cùng với những món ăn kèm chay đặc sắc và nước chấm “linh hồn” của món ăn.

Bún Tươi

Chọn loại bún lá hoặc bún con sợi to, trắng trong, có độ dai vừa phải và không bị chua. Nên mua ở những cửa hàng uy tín để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Bún tươi là nền tảng quan trọng, mang lại cảm giác no bụng và cân bằng hương vị cho toàn bộ món ăn. Sau khi mua về, có thể trụng sơ qua nước sôi nếu muốn bún mềm hơn hoặc để ráo nước hoàn toàn.

Đậu Hũ Chiên

Đây là thành phần không thể thiếu và tạo nên “chất” cho món bún đậu.

• Đậu hũ non: Khoảng 200gr, dùng để làm riêu hoặc chả đậu hũ chay, mang lại độ mềm mịn và béo ngậy.
• Đậu hũ miếng: Khoảng 500gr, chọn loại đậu hũ trắng tươi, chắc miếng, không có mùi lạ. Đây sẽ là nguyên liệu chính để chiên vàng giòn.

Cách Chọn Mua Đậu Hũ Ngon

Để mua được đậu hũ tươi ngon, bạn nên chọn những miếng đậu hũ có màu trắng ngà tự nhiên như đậu nành. Khi cầm lên thấy nhẹ tay, mịn màng và có độ đàn hồi. Hơn nữa, bạn cũng nên để ý đến mùi của miếng đậu hũ. Miếng đậu hũ ngon nguyên chất thường sẽ có mùi thơm béo đặc trưng của đậu nành. Ngoài ra, bạn không nên chọn mua những miếng đậu có màu ngả vàng vì có thể là đậu chứa nhiều thạch cao. Bạn cũng không nên mua những miếng đậu hũ khô cứng, dễ vụn nát và có thoang thoảng mùi vôi vì đây có thể là đậu đã để lâu hoặc chứa tạp chất, khi ăn sẽ bị nhạt, khô và xốp.

Nguyên liệu món ăn bún đậu chay

Rau Sống Ăn Kèm

Các loại rau sống không chỉ giúp cân bằng hương vị mà còn bổ sung chất xơ và vitamin.

• Xà lách: 1 cây, rửa sạch, tách lá.
• Tía tô: 1 bó nhỏ, rửa sạch, để ráo.
• Kinh giới: 1 bó nhỏ, rửa sạch, để ráo.
• Dưa chuột: 2 quả, rửa sạch, cắt lát mỏng hoặc thái sợi.
• Bắp chuối bào: 100gr, ngâm nước muối loãng có pha chanh để giữ độ trắng và giòn.
• Rau muống bào: 100gr, tương tự bắp chuối.
• Giá đỗ: 100gr, rửa sạch.

Các Món Ăn Kèm Chay

Để tăng thêm sự hấp dẫn và phong phú cho mẹt bún đậu chay, bạn có thể chuẩn bị thêm một số món kèm sau:

• Chả cốm chay: 100gr, mua sẵn hoặc tự làm từ cốm dẹp, đậu xanh, nấm.
• Nem chua chay: 100gr, có thể mua sẵn ở các cửa hàng chay.
• Dồi sụn chay: 100gr, cũng có thể mua sẵn hoặc tự làm từ nấm, đậu phụ, gia vị.
• Nấm rơm: 150gr, gọt sạch gốc, rửa kỹ, cắt đôi hoặc để nguyên tùy kích thước.
• Nấm đông cô: 5 cái, ngâm mềm, băm nhuyễn (dùng làm riêu hoặc chả).
• Nấm đùi gà nhỏ: 100 gram, làm sạch, ngâm nước muối loãng.
• Nấm bào ngư: 100 gram, ngâm nước muối loãng, rửa sạch, băm nhỏ.
• Nấm mèo: 2 miếng, ngâm mềm, rửa sạch, băm nhỏ.

Nguyên liệu cho món bún đậu chay

Gia Vị và Nguyên Liệu Phụ

• Hành boa rô: 1 nhánh (hoặc 1 muỗng canh cắt nhỏ), phi thơm.
• Cà chua: 3 trái, rửa sạch, cắt múi cau.
• Cà rốt: 1 củ, gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc (dùng hầm nước dùng).
• Củ cải trắng: 1 củ, gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc (dùng hầm nước dùng).
• Su su: 1 củ, gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc (dùng hầm nước dùng).
• Bắp: 1 trái, lột vỏ, làm sạch râu, cắt khúc (dùng hầm nước dùng).
• Mướp: 1 quả, gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc (dùng hầm nước dùng).
• Ngò rí: 2 nhánh, cắt nhỏ.
• Poaro phi: 2 muỗng (để trang trí và tăng hương vị).
• Dầu màu điều: 2-3 muỗng canh (tạo màu sắc hấp dẫn).
• Gia vị thông dụng: Muối, đường, hạt nêm chay, bột ngọt, tiêu xay, nước cốt chanh, nước chao, nước mắm chay.
• Sữa đậu nành: 1 lít (mua sẵn hoặc tự xay), dùng để tạo riêu đậu hũ.
• Nước me: 1 muỗng canh (tạo vị chua nhẹ và giúp riêu kết tủa).
• Bột mì: 1 muỗng canh (dùng làm chả chay).

Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Nấu Bún Đậu Chay Chuẩn Vị

Quy trình chế biến bún đậu chay gồm nhiều bước, từ sơ chế nguyên liệu đến làm riêu đậu hũ, nước chấm, và các món ăn kèm. Sự tỉ mỉ trong từng công đoạn sẽ mang lại hương vị thơm ngon và chuẩn mực.

Bước 1: Sơ Chế Nguyên Liệu

Chuẩn bị kỹ lưỡng các nguyên liệu là chìa khóa để món bún đậu chay của bạn thêm phần hấp dẫn.

• Rau củ: Cà rốt, củ cải trắng, su su, bắp, mướp gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc vừa ăn. Cà chua rửa sạch, cắt múi cau. Hành boa rô rửa sạch, cắt nhỏ. Ngò rí cắt nhỏ.
• Nấm: Nấm rơm gọt sạch gốc, rửa sạch, phần dùng làm riêu thì băm nhuyễn, phần ăn kèm cắt đôi. Nấm đông cô ngâm mềm, băm nhuyễn. Nấm đùi gà, nấm bào ngư, nấm mèo ngâm nước muối pha loãng 10 phút, rửa sạch và băm hoặc thái nhỏ tùy theo mục đích sử dụng.
• Đậu hũ: Đậu hũ miếng cắt thành các khối vuông vừa ăn. Đậu hũ non để làm riêu.

Sơ chế cà rốt, củ cải, su su cho bún đậu chay

Sơ chế cà chua và hành boa rô

Bước 2: Chiên Đậu Hũ và Các Món Kèm Chay

Đậu hũ chiên vàng giòn là điểm nhấn của món bún đậu chay.

• Chiên đậu hũ miếng: Cho dầu ăn vào chảo, đun nóng. Khi dầu đủ nóng, nhẹ nhàng thả từng miếng đậu hũ đã cắt vào chiên vàng đều các mặt. Đậu hũ chiên xong vớt ra để ráo dầu.
• Chiên chả cốm/dồi sụn/nem chua chay (nếu có): Chiên vàng đều các mặt tương tự như đậu hũ.

Bước 3: Làm Riêu Đậu Hũ Chay (hoặc Chả Đậu Hũ Chay)

Phần riêu đậu hũ sẽ tạo độ béo và hương vị đặc trưng cho món ăn.

• Tán nhuyễn đậu hũ non: Dùng muỗng hoặc nĩa tán nhuyễn miếng đậu hũ non trong một tô lớn.
• Trộn hỗn hợp riêu: Cho nấm rơm băm nhuyễn, nấm đông cô băm nhuyễn, nấm mèo băm nhỏ, nấm bào ngư băm nhỏ (tùy chọn), ngò rí cắt nhỏ, và poaro phi vào tô đậu hũ non.
• Nêm gia vị: Thêm 1-2 muỗng cà phê hạt nêm chay, 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê tiêu xay, và 1 muỗng canh bột mì (đối với chả) vào trộn đều cho ngấm gia vị và có độ kết dính.
• Xào riêu (hoặc chiên chả):
  • Xào riêu: Cho ít dầu ăn vào chảo, phi thơm hành boa rô. Cho hỗn hợp đậu và nấm đã trộn vào xào săn lại trên lửa vừa cho đến khi hỗn hợp khô ráo và dậy mùi thơm thì tắt bếp.
  • Chiên chả: Nặn hỗn hợp thành từng viên tròn hoặc dẹp, sau đó chiên vàng đều hai mặt trong chảo dầu nóng.

Tán nhuyễn đậu hũ non để làm riêu đậu hũ chay

Trộn đều hỗn hợp riêu đậu hũ chay

Phi thơm hành boa rô để xào riêu

Xào riêu đậu hũ chay săn lại

Bước 4: Làm Nước Chấm Mắm Tôm Chay (hoặc Nước Chấm Chua Ngọt Chay)

Nước chấm là “linh hồn” của món bún đậu chay, quyết định phần lớn hương vị tổng thể.

Công Thức 1: Mắm Tôm Chay Đậm Đà

• Nguyên liệu: 3 muỗng canh chao trắng (loại ngon), 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt (tùy chọn), 1 muỗng cà phê nước cốt chanh, ớt tươi thái lát, sả băm nhỏ, dầu ăn.
• Cách làm:
  1. Cho chao trắng, đường, bột ngọt (nếu dùng) vào chén, dùng muỗng tán nhuyễn và trộn đều.
  2. Phi thơm sả băm nhỏ với ít dầu ăn. Khi sả vàng và thơm, cho ớt thái lát vào đảo nhanh rồi tắt bếp.
  3. Đổ hỗn hợp sả ớt đã phi thơm vào chén chao, thêm nước cốt chanh. Quậy đều cho hỗn hợp hòa quyện, nếm thử và điều chỉnh cho vừa khẩu vị. Vị chua, cay, mặn, ngọt hài hòa sẽ làm món bún đậu chay thêm phần hấp dẫn.
  4. Để tạo độ sánh và màu sắc đẹp mắt, có thể thêm một chút dầu màu điều vào nước chấm.

Công Thức 2: Nước Chấm Chua Ngọt Chay (Thay thế Mắm Tôm)

• Nguyên liệu: Nước mắm chay, đường, nước cốt chanh, ớt, tỏi (tùy chọn, có thể bỏ nếu ăn chay hoàn toàn không tỏi), gừng băm.
• Cách làm: Trộn đều 2 muỗng canh nước mắm chay, 2 muỗng canh đường, 1 muỗng canh nước cốt chanh, ớt và gừng băm. Nếm thử và điều chỉnh độ chua, ngọt, mặn, cay theo sở thích. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ai không quen mùi vị của chao hoặc mắm tôm.

Bước 5: Hầm Nước Dùng Rau Củ (Nếu Cần)

Mặc dù bún đậu chay thường ăn kèm nước chấm riêng, việc có một nồi nước dùng rau củ ngọt thanh sẽ giúp món ăn thêm phần trọn vẹn, đặc biệt khi dùng để nhúng các loại rau hoặc làm nền cho nước chấm đặc biệt.

• Hầm rau củ: Cho khoảng 2-2.5 lít nước vào nồi. Đun sôi, sau đó cho củ cải trắng, cà rốt, su su, bắp, mướp đã sơ chế vào. Thêm 1 muỗng cà phê muối và hầm trong khoảng 45-60 phút trên lửa nhỏ để rau củ tiết ra hết chất ngọt.
• Lọc nước dùng: Sau khi hầm, vớt bỏ rau củ (hoặc có thể giữ lại một ít để ăn kèm), lọc lấy phần nước dùng trong. Nước dùng này có thể dùng để pha nước chấm hoặc làm nước lẩu chay ăn kèm bún đậu.

Hầm rau củ trong nồi để lấy nước dùng ngọt thanh cho bún đậu chay

Nước dùng rau củ đang được hầm

Bước 6: Hoàn Thiện Các Thành Phần Khác

Để món bún đậu chay trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, bạn có thể chuẩn bị thêm một số thành phần đặc biệt khác.

Chả Đậu Hũ Nấm Chiên Giòn

Đây là một biến tấu tuyệt vời cho món bún đậu chay, mang lại hương vị thơm ngon và độ giòn dai hấp dẫn.

• Sơ chế nguyên liệu:
  • Nấm đùi gà nhỏ: 100 gram, làm sạch phần chân nấm, rửa kỹ.
  • Nấm rơm: 100 gram, làm sạch gốc, rửa sạch.
  • Nấm bào ngư: 100 gram, làm sạch, ngâm nước muối loãng, rửa lại và băm nhỏ.
  • Nấm mèo: 2 miếng, ngâm mềm, rửa sạch, băm nhỏ.
  • Đậu hũ trắng: 1 miếng, bóp nhuyễn.
  • Ngò rí: 2 nhánh, cắt nhỏ.
  • Poaro phi: 2 muỗng canh.
  • Gia vị: 1 muỗng cà phê hạt nêm chay, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1 muỗng canh bột mì, 1 muỗng canh dầu ăn.
• Cách làm:
  1. Cho đậu hũ bóp nhuyễn vào tô. Thêm nấm mèo, nấm bào ngư băm nhỏ, ngò rí và poaro phi.
  2. Nêm hạt nêm chay, tiêu, bột mì và dầu ăn. Trộn đều tất cả nguyên liệu cho đến khi hòa quyện và có độ kết dính.
  3. Nặn hỗn hợp thành từng viên chả tròn hoặc dẹp vừa ăn.
  4. Bắc chảo lên bếp, đợi dầu nóng thì cho từng viên chả vào chiên vàng đều hai mặt. Vớt ra để ráo dầu.

Bóp nhuyễn đậu hũ để làm chả đậu hũ nấm chay

Trộn nguyên liệu làm chả đậu hũ nấm chay

Nặn chả đậu hũ nấm chay thành viên

Chiên vàng chả đậu hũ nấm chay

Sốt Cà Chua Đặc Biệt cho Bún Đậu Chay

Để tăng thêm màu sắc và hương vị cho nước chấm hoặc ăn kèm, một chút sốt cà chua sẽ rất tuyệt vời.

• Sơ chế: Cà chua đã cắt múi cau.
• Cách làm:
  1. Đặt nồi lên bếp, phi thơm 1 muỗng canh dầu ăn với một ít hành poaro.
  2. Cho cà chua vào xào nhanh, sau đó tắt bếp.
  3. Nêm gia vị: 1 muỗng canh hạt nêm chay, 1/2 muỗng cà phê muối hồng, 1 muỗng canh đường phèn, 2 muỗng canh nước mắm chay, 1 muỗng canh nước chao.
  4. Bật bếp lại, đảo sơ cho gia vị thấm đều.
  5. Thêm nấm đùi gà nhỏ, nấm rơm, 2 lít nước sôi hầm rau củ (đã chuẩn bị ở Bước 5) và 2 muỗng canh dầu màu điều vào nồi.
  6. Đợi nước sôi, thêm đậu hũ bi chiên (nếu có), chả đậu hũ nấm vào nồi và tắt bếp. Phần sốt này có thể dùng làm nước chấm nóng hoặc chan trực tiếp vào bún.

Phi thơm hành poaro và xào cà chua cho nước chấm bún đậu chay

Nêm gia vị cho sốt cà chua

Thêm nấm, nước hầm rau củ và dầu màu điều vào sốt

Hoàn thành sốt cà chua với đậu hũ và chả nấm

Bước 7: Trình Bày và Thưởng Thức Bún Đậu Chay

Sau khi hoàn tất các công đoạn chuẩn bị, bạn có thể bắt đầu trình bày mẹt bún đậu chay hấp dẫn.

• Xếp bún: Cắt bún tươi thành từng miếng vừa ăn và xếp gọn gàng vào mẹt hoặc đĩa.
• Bày đậu hũ và các món kèm: Xếp đậu hũ chiên vàng giòn, chả đậu hũ nấm, chả cốm chay, nem chua chay, dồi sụn chay (nếu có) xung quanh bún.
• Trang trí rau sống: Bày các loại rau sống đã sơ chế (xà lách, tía tô, kinh giới, dưa chuột, bắp chuối bào, rau muống bào, giá đỗ) một cách đẹp mắt.
• Thêm nước chấm: Đặt chén mắm tôm chay hoặc nước chấm chua ngọt chay vào giữa mẹt.
• Thưởng thức: Khi ăn, dùng đũa gắp từng miếng bún, đậu hũ, các món kèm và rau sống, chấm ngập vào nước chấm và thưởng thức hương vị hài hòa, đậm đà của món bún đậu chay.
• Bạn có thể thêm một chút dầu màu điều lên trên mẹt bún để tăng thêm màu sắc hấp dẫn.

Xếp bún tươi vào tô

Trình bày bún đậu chay với các món ăn kèm

Mẹo và Bí Quyết Để Món Bún Đậu Chay Thêm Ngon

Để món bún đậu chay của bạn đạt đến độ hoàn hảo, hãy lưu ý một vài mẹo nhỏ sau:

• Chất lượng đậu hũ: Đậu hũ tươi, chất lượng tốt sẽ quyết định rất nhiều đến hương vị và độ giòn của đậu chiên. Nên chọn đậu hũ làm từ đậu nành nguyên chất, không pha tạp.
• Độ giòn của đậu: Để đậu hũ chiên giòn lâu, sau khi cắt miếng, bạn có thể ngâm đậu vào nước muối loãng khoảng 15 phút rồi vớt ra để thật ráo trước khi chiên. Chiên ngập dầu và ở lửa vừa sẽ giúp đậu vàng đều và giòn rụm.
• Nước chấm: Nước chấm mắm tôm chay là yếu tố then chốt. Đừng ngại điều chỉnh gia vị (chanh, đường, ớt) cho thật vừa miệng. Nếu không dùng chao, nước chấm chua ngọt chay cũng cần cân bằng vị mặn, ngọt, chua, cay.
• Rau sống: Rau sống phải tươi ngon và đa dạng để tăng thêm hương vị và sự thanh mát cho món ăn. Rửa sạch và ngâm nước muối loãng là cần thiết.
• Sự đa dạng của món kèm: Đừng chỉ dừng lại ở đậu hũ chiên. Việc thêm chả cốm chay, nem chua chay, dồi sụn chay sẽ làm mẹt bún đậu chay của bạn trở nên phong phú và hấp dẫn hơn rất nhiều.
• Trình bày: Một mẹt bún đậu được trình bày đẹp mắt sẽ kích thích vị giác và mang lại trải nghiệm ăn uống thú vị hơn.

Món bún đậu chay thành phẩm

Các Biến Tấu Thú Vị Của Bún Đậu Chay

Để làm phong phú thêm món bún đậu chay, bạn có thể thử nghiệm với một số biến tấu sau:

• Bún đậu chay sốt cà chua nấm: Thay vì chấm mắm tôm chay, bạn có thể chan trực tiếp sốt cà chua nấm đã chế biến lên bún. Sốt này có vị chua ngọt dịu, hòa quyện cùng nấm và đậu hũ, mang đến một trải nghiệm khác biệt và độc đáo.
• Bún đậu chay thập cẩm rau củ: Tăng cường thêm các loại rau củ luộc hoặc hấp như bông cải xanh, đậu que, cà rốt… để món ăn thêm dinh dưỡng và màu sắc.
• Bún đậu chay khô: Đối với những ai thích hương vị đậm đà hơn, có thể trộn đều bún với một ít dầu màu điều, chả đậu hũ nấm và rau thơm trước khi ăn, sau đó chấm kèm nước chấm riêng.

Việc khám phá và thử nghiệm các biến tấu này sẽ giúp bạn tìm ra phong cách bún đậu chay yêu thích của riêng mình, đồng thời mang lại sự mới mẻ cho bữa ăn chay hàng ngày.

amthucdocdao.com chúc bạn thành công với cách nấu bún đậu chay tại nhà. Hãy biến tấu món ăn này theo sở thích và khẩu vị của riêng mình để mỗi bữa ăn chay đều trở thành một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ!